Wi臋cej. alzheimer@poczta.fm. (+48) 503 057 322. 艢l膮skie Stowarzyszenie Alzheimerowskie. Celem stowarzyszenia jest niesienie pomocy osobom dotkni臋tym chorob膮 Alzheimera oraz opiekunom os贸b chorych.
bie z chorob膮 Alzheimera (IAD 1-73), natomiast cz臋艣膰 V by艂a adresowana do os贸b sprawuj膮cych opiek臋 nad chorymi (IOP 74-90). Na podstawie ankiety uzyska-no informacje o p艂ci, wieku, wykszta艂ceniu, stopniu pokrewie艅stwa z chorym oraz statusie zatrudnienia opiekun贸w. Aby okre艣li膰 stan wiedzy na temat cho-
Du偶y odsetek opiekun贸w zabiera swoich chorych rodzic贸w do w艂asnych dom贸w, kt贸rych chorzy nie znaj膮 z przesz艂o艣ci. Nawet je艣li chorzy pozostaj膮 we w艂asnych domach, tak偶e czuj膮 si臋 w nich wyobcowani. Pog艂臋biaj膮ce si臋 zaburzenia pami臋ci wp艂ywaj膮 na to, 偶e chorzy poszukuj膮 wyj艣cia z domu, kt贸ry jest w ich pami臋ci obcy.
Opiekunowie os贸b chorych na Alzheimera sami s膮台 w grupie ryzyka wielu chor贸b somatycznych i psychicznych, w tym np. depresji. Dlatego pami臋taj膮c o bliskich, pami臋tajmy tez虈 o sobie oraz o konieczno艣ci regeneracji fizycznej i psychicznej. Opiekun osoby chorej powinien dba膰 o w艂asne przyjemno艣ci, zakupy, spotkania z lud藕mi.
Grupa wsparcia dla opiekun贸w os贸b chorych na Alzheimera ul. Zwyci臋stwa 190 p.216, 02 -760 Koszalin (022) 602 40 20 Forum Organizacji Pozarz膮dowych Dzia艂aj膮cych na rzecz Os贸b Niepe艂nosprawnych, Chorych i Ich Rodzin Pod Nazw膮 "Razem" 41-800 Zabrze, ul. Wolno艣ci 241 501 557 650 Dzienny O艣rodek Alzheimerowski ul. Pr贸chnika 43, 90-712
pengertian hormat dan patuh kepada orang tua dan guru. Pani Joanno, zawsze gdy czytam podobne historie jestem pe艂na podziwu i szacunku dla os贸b, kt贸re potrafi膮 da膰 z siebie tak wiele drugiemu cz艂owiekowi. Zw艂aszcza, 偶e z tego co przeczyta艂am na blogu to mama Pani partnera, wi臋c wiele os贸b mog艂oby si臋 z takiej relacji wycofa膰. Sam pomys艂 prowadzenia tego rodzaju wirtualnego pami臋tnika jest bardzo dobry, pomocny nie tylko dla Pani ale dla innych os贸b borykaj膮cych si臋 z podobn膮 sytuacj膮. Najtrudniejsze jest to, 偶e jest Pani w opiece nad Mam膮 praktycznie sama. Nie znam dok艂adnie sytuacji, ale mo偶e warto wzi膮膰 r贸偶ne opcje pod uwag臋 np. zatrudnienie dodatkowej pomocy w sprz膮taniu lub/i opiece nad chor膮, aby cho膰 cz臋艣ciowo odci膮偶y膰 Pani膮 od obowi膮zk贸w. Ma Pani prawo do pomocy z O艣rodka Opieki Spo艂ecznej, istniej膮 stowarzyszenia takie jak Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorob膮 Alzheimera i in. Przez tego typu instytucje organizowane s膮 turnusy rehabilitacyjne dla chorych, kt贸re daj膮 czas opiekunom na odpoczynek, wyjazd. Warto z czego艣 takiego skorzysta膰. Mo偶e Pani porozmawia膰 ze swoim m臋偶czyzn膮 na temat jego w艂膮czenia si臋 w opiek臋, chocia偶 cz臋艣ciow膮. Na pewno s膮 osoby w rodzinie b膮d藕 s膮siedztwie, kt贸re mog艂yby Pa艅stwu pom贸c, przynajmniej w czuwaniu nad Mam膮 kilka godzin w tygodniu tak aby mog艂a Pani spokojnie zrobi膰 zakupy itp. Ka偶dego dnia powinna mie膰 Pani troch臋 czasu dla siebie, na spokojny spacer z psem, na chwil臋 relaksu. Warto te偶 pomy艣le膰 o grupie wsparcia dla os贸b, kt贸re maj膮 podobny problem b膮d藕 spotkaniach z psychologiem. Na ten moment jest to Pani bardzo potrzebne. Przede wszystkim kontakt z innymi, oderwanie si臋 od domowej rzeczywisto艣ci, spojrzenie na sytuacj臋 z dystansu. Moim zdaniem powinni艣cie Pa艅stwo obydwoje porozmawia膰 o obecnej sytuacji i znale藕膰 mo偶liwe drogi rozwi膮zania problemu. Najlepiej wzi膮膰 pod uwag臋 wszystkie mo偶liwe opcje pomocy, a nast臋pnie uszeregowa膰 je od najbardziej akceptowalnych do tych, kt贸re Pa艅stwo zupe艂nie wykluczacie. 艁膮cz臋 pozdrowienia.
Co to jestObjawyStadium choroby (ot臋pnienie) PrzyczynyDiagnozaLeczenie DietaCo to jest choroba Alzheimera?Szacuje si臋, 偶e w Polsce na to schorzenie cierpi obecnie 300-500 tys. os贸b. Jednocze艣nie epidemiolodzy alarmuj膮, 偶e w ci膮gu najbli偶szych czterdziestu lat ta liczba w populacji 艣wiatowej mo偶e wzrosn膮膰 nawet Alzheimera (AD, z ang. Alzheimer鈥檚 disease) prowadzi do zwyrodnienia, a w konsekwencji te偶 utraty nerwowych kom贸rek. Degradacja neuron贸w post臋puje stopniowo, prowadz膮c do zmniejszenia ich liczby, odk艂adania si臋 p艂ytek starczych i bia艂ka tau oraz zaburze艅 w przeka藕nictwie u chorego dochodzi do trudno艣ci w przypominaniu sobie imion i nazw przedmiot贸w, doborem s艂贸w czy cz臋stsze gubienie drobnych przedmiot贸w. Z czasem pojawiaj膮 si臋 objawy typu: utrata pami臋ci, trudno艣ci w m贸wieniu i upo艣ledzenia os膮du. Ponadto dochodz膮 nowe, zaburzenia wzrokowe, zaburzenia zachowania, zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni, trudno艣ci w wykonywaniu codziennych obowi膮zk贸w, problem z samodzielnym przyjmowaniem zaawansowanym stadium pacjent nie mo偶e ju偶 samodzielnie funkcjonowa膰 i potrzebuje ca艂odobowej opieki. Nasilaj膮ce si臋 symptomy powoduj膮 zmian臋 osobowo艣ci chorego, przyczyniaj膮 si臋 do depresji, wycofania z 偶ycia spo艂ecznego, dotykaj膮 te偶 os贸b z bliskiego otoczenia. Cho膰 najcz臋艣ciej choruj膮 osoby w wieku po 65. roku 偶ycia, zdarza si臋, 偶e jest rozpoznawana u os贸b m艂odszych. Dlatego te偶 nie wolno bagatelizowa膰 pierwszych niepokoj膮cych objaw贸w zwi膮zanych z zaburzeniami pami臋ci i choroby AlzheimeraPierwsze objawy bywaj膮 bagatelizowane, a p贸藕ne rozpoznanie nara偶a pacjenta oraz jego bliskie otoczenie na ryzyko depresji wynikaj膮ce z nie艣wiadomo艣ci post臋puj膮cej choroby. Objawy Alzheimera na wczesnym pocz膮tku to subtelne problemy z pami臋ci膮 i trudno艣ci z przypomnieniem sobie niekt贸rych s艂贸w. Z czasem pojawiaj膮 si臋: upo艣ledzenie my艣lenia i os膮du, trudno艣ci w m贸wieniu, budowaniu zda艅, doborze s艂贸w. Na dalszych fazach choroba post臋puje, pojawiaj膮 si臋 inne zaburzenia, co zaczyna destabilizowa膰 偶ycie pacjenta oraz jego najcz臋stsze symptomy to:zaburzenia w orientacji przestrzennej (np. problem ze znalezieniem drogi do domu)utrata poczucia czasu i trudno艣ci z rozpoznawaniem p贸r dniazaburzenia wzrokowe (problemy z czytaniem, rozr贸偶nianiem kolor贸w, rozpoznawaniem os贸b)utrata umiej臋tno艣ci rozwi膮zywania problem贸wzagubienie i dezorientacjazapominanie o czynno艣ciach zwi膮zanych z higien膮 osobist膮nieprzywi膮zywanie wagi do wygl膮du zewn臋trznegozaburzenia od偶ywiania (bardzo cz臋sto zapominanie o konieczno艣ci picia czy zjedzenia posi艂ku)trudno艣ci w wykonywaniu zwyk艂ych, codziennych czynno艣ci (k艂opot sprawia ubieranie si臋, mycie, jazda samochodem, przygotowywanie posi艂k贸w)brak zainteresowania dotychczasowym hobbypowtarzanie w k贸艂ko tych samych pyta艅nieumiej臋tno艣膰 prowadzenia rozmowysta艂e gubienie rzeczy i problem z ich odnalezieniemzaburzenia nastroju (zagubienie, strach, niepok贸j, smutek) zmiany osobowo艣ci (dotychczas 艂agodna osoba mo偶e by膰 rozdra偶niona, podejrzliwa i zachowywa膰 si臋 agresywnie)nieumiej臋tno艣膰 w艂a艣ciwej oceny sytuacji i uleganie osobom trzecim (np. podpisywanie um贸w podsuwanych przez nieuczciwych sprzedawc贸w)zaburzenia emocjonalno-spo艂eczne (powoduj膮ce wycofanie z 偶ycia spo艂ecznego i towarzyskiego)Jak szybko post臋puje choroba Alzheimera?Choroba mo偶e rozwija膰 si臋 w ukryciu i nie by膰 rozpoznana przez wiele lat. Pierwsze objawy bywaj膮 mylnie s膮 przypisywane przem臋czeniu i uznawane za typowe dla pewnego wieku czy osobowo艣ci cz艂owieka. To, w jakim tempie choroba b臋dzie post臋powa膰, w du偶ej mierze zale偶y od cech indywidualnych danej osoby oraz jej stylu 偶ycia. Stadium choroby Alzheimera (ot臋pnienie alzheimerowskie) Ot臋pienie 艂agodneNa tym etapie symptomy 艂atwo zbagatelizowa膰, poniewa偶 ka偶demu zdarza si臋 czasem o czym艣 zapomnie膰 lub mie膰 problem z koncentracj膮. Z czasem jednak sytuacje takie staj膮 si臋 coraz cz臋stsze, a dodatkowo chory zaczyna zadawa膰 te same pytania po kilka razy i miewa膰 cz臋ste zmiany nastroj贸w. To zachowanie powoduje, 偶e czuje si臋 zagubiony, odsuwa od 偶ycia towarzyskiego, a nawet rodzinnego. W tej fazie jeszcze w miar臋 samodzielnie radzi sobie z codziennymi obowi膮zkami. Szacuje si臋, 偶e to stadium choroby mo偶e trwa膰 20 lat lub o 艣rednim nasileniuProblemom z pami臋ci膮 zaczynaj膮 towarzyszy膰 zaburzenia mowy. Chory nie potrafi sformu艂owa膰 zdania, zaczyna u偶ywa膰 s艂贸w w niew艂a艣ciwym kontek艣cie i myli膰 poj臋cia. Bywa, 偶e nie mo偶e przypomnie膰 sobie imienia bliskiej osoby lub myli j膮 z kim艣 innym. Istotne jest, by pomimo pomy艂ki, nie poprawia膰 go, poniewa偶 u艣wiadomienie pacjentowi jego w艂asnej s艂abo艣ci, spowoduje rozdra偶nienie, frustracj臋, wybuch z艂o艣ci. Typowe s膮 te偶 omamy i problemy z orientacj膮 w terenie. Taka osoba wymaga ju偶 ca艂odobowej opieki i nie powinna porusza膰 si臋 sama poza domem. Czas trwania tego etapu szacuje si臋 na 2-10 zaawansowane Zwyk艂e codzienne czynno艣ci, takie jak ubranie si臋 czy jedzenie, staj膮 si臋 dla chorego niewykonalne. Wymaga pomocy tak偶e w czynno艣ciach zwi膮zanych z higien膮 osobist膮, a bywa, 偶e konieczne jest korzystanie ze specjalnych pieluch dla os贸b doros艂ych. Chory traci 艣wiadomo艣膰 dnia i nocy, raczej ju偶 nie chodzi, nie rozpoznaje os贸b. Ma problem z komunikowaniem swoich potrzeb, takich jak jedzenie, picie czy wypr贸偶nianie si臋. Opieka nad nim w takiej sytuacji przerasta najbli偶szych, kt贸rzy cz臋sto decyduj膮 si臋 na umieszczenie pacjenta w specjalistycznym o艣rodku dla chorych na chorob臋 Alzheimera. Ten etap mo偶e trwa膰 1-5 Alzheimera. Czynniki ryzyka zachorowaniaPrzyczyn upatruje si臋 w nieprawid艂owym gromadzeniu si臋 z艂og贸w bia艂ek amyloidu beta w kom贸rkach nerwowych i wok贸艂 nich oraz splot贸w bia艂ka tau, wyst臋puj膮cego niemal wy艂膮cznie w tych ryzyka - tym, co sprzyja rozwojowi choroby, na pewno s膮:wiek (poniewa偶 choruj膮 g艂贸wnie osoby starsze)p艂e膰 (najbardziej nara偶one na zachorowanie s膮 kobiety)uwarunkowania dziedziczne (potwierdzone przypadki choroby w rodzinie)predyspozycje genetyczne (mutacje gen贸w)przebyty w przesz艂o艣ci powa偶ny uraz g艂owycukrzycaZ punktu widzenia profilaktyki istotne s膮 te偶 modyfikowalne czynniki zwi臋kszaj膮ce ryzyko choroby Alzheimera, do kt贸rych zaliczamy:palenie papieros贸wnieprawid艂owa dietaniew艂a艣ciwy wska藕nik BMInadci艣nienie t臋tniczewysoki poziom cholesterolu LDL w surowicy krwima艂a aktywno艣膰 fizyczna i umys艂owaz艂y senprzewlek艂y stresJak zdiagnozowa膰 chorob臋 Alzheimera?Diagnoza oparta jest na badaniu przedmiotowym oraz wywiadzie lekarskim, tak偶e z osob膮 z bliskiego otoczenia pacjenta, kt贸ra mo偶e wskaza膰 na istotne dla prawid艂owego rozpoznania symptomy i zmiany ocenia te偶 funkcje poznawcze za pomoc膮 test贸w przesiewowych, kt贸re pozwalaj膮 na wczesne rozpoznanie ot臋pienia typu alzheimerowskiego. Nale偶膮 do nich:Test Rysowania ZegaraPacjent jest proszony o narysowanie na kartce tarczy zegara i zaznaczenie na niej konkretnej godziny, 11:10 lub 3:00. Niewykonanie tego zadania prawid艂owo lub odmowa wykonania, mo偶e 艣wiadczy膰 o MMSE (ang. Mini鈥揗ental State Examination)Test ten zawiera 30 pyta艅 lub zada艅 do wykonania, na podstawie odpowiedzi ocenia si臋 r贸偶ne obszary funkcjonowania poznawczego, czytanie ze zrozumieniem, liczenie, pisanie, orientacj臋 w czasie i miejscu, zapami臋tywanie czy nazewnictwo).Test MoCA (ang. Montreal Cognitive Assessment)Jest to narz臋dzie do wykrywania wczesnych zaburze艅 poznawczych (ang. Mild Cognitive Impairment), czyli stadium po艣redniego mi臋dzy prawid艂owymi funkcjami poznawczymi a ot臋pieniem. Test ocenia abstrahowanie, pami臋膰 kr贸tkotrwa艂膮, funkcje wzrokowo-przestrzenne, wykonawcze, j臋zyk, p艂ynno艣膰 wypowiedzi, orientacj臋 allopsychiczn膮 i zdolno艣膰 koncentracji przydatnym w diagnostyce wczesnej fazy, pozwalaj膮cym uwidoczni膰 po艣rednio z艂ogi beta-amyloidu jest pozytonowa tomografia emisyjna (ang. Positron emission tomography, PET). Natomiast narz臋dziami diagnostycznymi pomocnymi w r贸偶nicowaniu Alzheimera z innymi przyczynami dolegliwo艣ci chorego lub wykryciu chor贸b wsp贸艂istniej膮cych s膮: tomografia komputerowa (TK) i badanie rezonansem magnetycznym si臋 r贸wnie偶 badanie morfologii krwi, oznaczenie poziomu st臋偶enia witaminy B12, TSH i kwasu foliowego w surowicy, glukozy oraz badanie w kierunku boreliozy czy ki艂y, by wykluczy膰 inne choroby mog膮ce zaburza膰 funkcje lekarz diagnozuje chorob臋 Alzheimera?W przypadku stwierdzenia u siebie lub bliskiej osoby objaw贸w tego rodzaju demencji nale偶y uda膰 si臋 na konsultacj臋 do lekarza specjalisty. Diagnozowaniem i leczeniem zajmuj膮 si臋: neurolog, psychiatra i geriatra. Leczenie choroby AlzheimeraLeczenie farmakologiczne polega na 艂agodzeniu objaw贸w, spowolnieniu post臋pu choroby i degradacji m贸zgu. W tym celu stosuje si臋 leki, w kt贸rych sk艂adzie znajduj膮 si臋: galantamina, rywastygmina czy nad chorym wymaga te偶 odpowiedniego podej艣cia psycho-emocjonalnego. Bardzo istotny jest by zapewni膰 jej spok贸j, komfort i poczucie bezpiecze艅stwa, bez potrzeby nara偶ania pacjenta na krytyk臋. Konfrontuj膮c chorego z jego niedoskona艂o艣ciami i pope艂nionymi pomy艂kami, negatywnie wp艂ywa si臋 na jego stan emocjonalny, a to z kolei mo偶e da膰 pocz膮tek a choroba AlzheimeraNa depresj臋 cierpi oko艂o 40-55 proc. os贸b z chorob膮 Alzheimera. Wiadomo, 偶e zmiany neurodegradacyjne m贸zgu zwi臋kszaj膮 ryzyko depresji, ale i depresja wp艂ywa na ryzyko wyst膮pienia Alzheimera. To z kolei znacznie obni偶a jako艣膰 偶ycia pacjenta, a tym samym przyczynia si臋 r贸wnie偶 do ryzyka wyst膮pienia depresji u os贸b opiekuj膮cych si臋 chorym. Opiekun mo偶e boryka膰 si臋 z depresj膮 tak samo, jak osoba, kt贸r膮 si臋 opiekuje. Bywa, 偶e dotyka go zesp贸艂 wypalenia, dlatego te偶 ca艂a rodzina powinna by膰 obj臋ta kompleksow膮 pomoc膮, wsparciem lekarzy i o艣rodk贸w specjalizuj膮cych si臋 w leczeniu zar贸wno Alzheimera, jak i mo偶na ca艂kowicie wyleczy膰 chorob臋 Alzheimera?Na obecnym etapie rozwoju medycyny nie jest mo偶liwe ca艂kowite wyleczenie z demencji spowodowanej chorob膮 偶yj膮 ludzie z chorob膮 AlzheimeraCo prawda szacuje si臋, 偶e chorzy 偶yj膮 艣rednio oko艂o 8 lat, ale wczesne rozpoznanie zmian neurodegradacyjnych m贸zgu i szybkie wdro偶enie leczenia mo偶e znacznie wyd艂u偶y膰 偶ycie chorego, nawet do 20 lub wi臋cej lat. Dieta w chorobie AlzheimeraBadania dowodz膮, 偶e odpowiednia dieta ma pozytywny wp艂yw na op贸藕nienie zmian neurodegradacyjnych m贸zgu. Naukowcy z Rusch University Medical Center w Chicago opracowali tzw. diet臋 MIND z zaleceniami 偶ywieniowymi dla cierpi膮cych na Alzheimera. Jest ona bogata w antyoksydanty, wielonienasycone kwasy t艂uszczowe, witaminy i du偶膮 ilo艣膰 b艂onnika. Zaleca si臋, aby zamiast mi臋sa zwierz臋cego wybiera膰 ryby, warzywa (szczeg贸lnie z zielonymi li艣膰mi), ro艣liny str膮czkowe, owoce (np. jagody czy maliny), orzechy i produkty ot臋pienia typu alzheimerowskiego. Tomasz Gabryelewicz, Anna Barczak. Instytut Medycyny Do艣wiadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii tematy: Amnezja - objawy, przyczyny, leczenie utraty pami臋ci
Niebieska Linia, nr 6 / 2006Agresywne zachowania chorych na AlzheimeraAlicja SadowskaZachowania agresywne to objaw cz臋sto wyst臋puj膮cy w przebiegu choroby Alzheimera. Specjali艣ci oceniaj膮, 偶e wyst臋puje on u blisko 40% wszystkich chorych, cz臋艣ciej u m臋偶czyzn ni偶 u kobiet, a u pacjent贸w pozostaj膮cych w domach opieki w ponad50% to objaw szczeg贸lnie uci膮偶liwy i przykry dla opiekuna osoby chorej na Alzheimera. Do agresji nie mo偶na si臋 przyzwyczai膰, ale w ci膮gu wielu lat mo偶na opanowa膰 pewne techniki radzenia sobie z ni膮. Kiedy za艣 pojawia si臋 nagle u cz艂owieka, kt贸ry przez ca艂e swoje偶ycie przed chorob膮 by艂 spokojny, zgodny, wywo艂uje szok u najbli偶szych. Opiekunowie cz臋sto m贸wi膮 mi: "M贸j m膮偶 nigdy nie by艂 gwa艂towny, agresywny. By艂 cichym, pogodnym cz艂owiekiem, a teraz jest skory do bicia, krzyczy, szarpie si臋".Jakie wi臋c s膮 przyczyny pojawienia si臋 agresji u chorych na Alzheimera? Podstawow膮 przyczyn膮 jest zniszczenie na skutek rozwoju choroby o艣rodk贸w m贸zgowych odpowiedzialnych za kontrol臋 agresji i gniewu. A wi臋c agresja nie jest zamierzona przez chorego, a on sam nie ma kontroli nad jej przebiegiem. Agresja mo偶e by膰 s艂owna lub fizyczna, cz臋sto te dwie jej formy wyst臋puj膮 艂膮cznie, cho膰 bardzo rzadkie s膮 przypadki agresji fizycznej nie poprzedzonej s艂own膮. W codziennym 偶yciu chorego agresja pojawia si臋 najcz臋艣ciej w najmniej przez opiekuna oczekiwanych momentach i wywo艂ywana jest zwykle przez banalne przyczyny. Najcz臋艣ciej pojawia si臋 jako reakcja na:- zaburzenie w rytuale dnia chorego, np. kiedy opiekun pr贸buje pogania膰 chorego, aby szybciej jad艂 lub zasznurowa艂 buty. Pami臋tajmy, 偶e chory musi mie膰 znacznie wi臋cej ni偶 przed chorob膮 czasu na wykonanie prostych, codziennych czynno艣ci. A przy okazji sznurowane buty zast膮pmy wsuwanymi, kt贸rych za艂o偶enie b臋dzie dla niego znacznie 艂atwiejsze. W codziennym 偶yciu chorego agresja mo偶e pojawi膰 si臋 na skutek pr贸by zmuszania go np. do k膮pieli czy wyj艣cia na spacer lub te偶 gdy opiekun chce wymusi膰 na chorym przerwanie bezcelowego chodzenia po pokoju, gwizdania czy przestawiania drobnych sprz臋t贸w. Chory czuje si臋 zagro偶ony, sfrustrowany i reaguje agresj膮;- zmuszanie chorego do wykonywania zada艅, kt贸rych nie jest on ju偶 w stanie wykona膰. Zwykle takie pr贸by ko艅cz膮 si臋 niepowodzeniem, co wywo艂uje u chorego frustracj臋, za偶enowanie, wstyd. Burzy to jego poczucie bezpiecze艅stwa, a to mo偶e powodowa膰 gniew;- stawianie chorego przed konieczno艣ci膮 dokonania wyboru. Chory nie rozumie, czego si臋 od niego wymaga, ma poczucie, 偶e co艣 musi zrobi膰, ale nie ma jasno艣ci, co to ma by膰. Dociera do niego zbyt wiele informacji, kt贸rych nie potrafi uporz膮dkowa膰 i zrozumie膰. Ma poczucie kl臋ski, niemo偶no艣ci sprostania oczekiwaniom opiekuna i reaguje agresj膮, kt贸rej u偶ywa jako mechanizmu obronnego przed niezrozumia艂ym 艣wiatem;- jako reakcja na zm臋czenie, b贸l czy dyskomfort. Chory nie potrafi wyrazi膰 swych odczu膰 i potrzeb i poprzez agresj臋 sygnalizuje, 偶e co艣 mu dokucza, boli go czy te偶, 偶e jest zm臋czony;- jako reakcja na odczuwanie przyczynami agresji s膮 k艂opoty w porozumiewaniu si臋 chorego z opiekunem. Z jednej strony jest to brak umiej臋tno艣ci rozumienia tego, co opiekun m贸wi, szczeg贸lnie gdy u偶ywa d艂ugich, z艂o偶onych zda艅 lub gdy m贸wi do chorego podniesionym, wysokim g艂osem, z drugiej za艣 brak zdolno艣ci formu艂owania my艣li i zda艅 przez samego chorego. Opiekunowi cz臋sto trudno wyobrazi膰 sobie, czy te偶 przewidzie膰, co mo偶e spowodowa膰 agresywne zachowanie chorego. A mo偶e ono pojawi膰 si臋 w ka偶dej sytuacji, kt贸r膮 chory uwa偶a za zagra偶aj膮c膮 mu. Pami臋tajmy, 偶e chory u偶ywa zupe艂nie innej ni偶 opiekun skali oceny tego, co budzi jego l臋k lub dziwi膮 si臋 cz臋sto niech臋ci chorego do wykonywania pewnych czynno艣ci. Na przyk艂ad wielu chorych odmawia wyj艣cia na spacer, cho膰 wcze艣niej lubili to zaj臋cie. Przyczyna mo偶e tkwi膰 w tym, jak chory spostrzega schody, po kt贸rych musi zej艣膰 na d贸艂 klatki schodowej. Nawet kilka schod贸w to dla niego przepa艣膰, w kt贸r膮 musi zej艣膰. Boi si臋 i stawia op贸r przy pr贸bie zmuszania go i ponaglania. Kiedy opiekun nalega, chory broni si臋 poprzez zachowanie agresywne - krzyczy, szarpie si臋, drapie opiekuna i odpycha katastroficzneSkala zachowa艅 agresywnych jest szeroka - od rozdra偶nienia i pobudzenia, przez agresj臋 s艂own膮 lub fizyczn膮, a偶 do czynnych napa艣ci na opiekuna. Szczeg贸lnym rodzajem agresji s膮 tzw. reakcje katastroficzne, a wi臋c niezwykle ci臋偶kie wybuchy gniewu i agresji spowodowane b艂ahymi przyczynami. Reakcje te s膮 nieadekwatne, nieproporcjonalnie silne emocjonalnie w stosunku do powod贸w, jakie je wzbudzaj膮. Tak silne reakcje s膮 dowodem, ale te偶 i skutkiem silnej frustracji chorego i ukrytego napi臋cia emocjonalnego wpisanego w obraz choroby znale藕膰 wiele powod贸w silnych reakcji katastroficznych w codziennym 偶yciu chorego. Mog膮 one pojawia膰 si臋 w trakcie wykonywania czynno艣ci rutynowych, ale te偶 s膮 charakterystyczne dla sytuacji, kiedy chory konfrontowany jest z innymi osobami, np. podczas spotkania rodzinnego, gdy wita si臋 z kuzynem, nie rozpoznaj膮c go, a wszystkie obecne przy tym osoby wyra偶aj膮 g艂o艣no swe zdumienie, 偶e nie wie on, jak kuzyn si臋 nazywa i sk膮d przyjecha艂. Pokrzykuj膮, przynaglaj膮 chorego, dziwi膮 si臋 w spos贸b, kt贸ry jest przez niego odczytywany jako agresywny reakcje pojawiaj膮 si臋 te偶 cz臋sto w miejscach publicznych, szczeg贸lnie tam, gdzie jest ha艂as, wiele obcych os贸b, nieznanych d藕wi臋k贸w, gdzie chory czuje si臋 zagubiony, przestraszony. Poza wybuchem gniewu sytuacje takie mog膮 zako艅czy膰 si臋 ucieczk膮 chorego. Reakcje katastroficzne s膮 cz臋ste w sytuacji oddania chorego do domu opieki czy szpitala. Nowe, nieznane choremu otoczenie, zapachy, nowi ludzie, kt贸rzy wydaj膮 choremu niezrozumia艂e polecenia - wszystko to rozdra偶nia go, przera偶a, uwalnia t艂umione emocje negatywne i prowadzi do wybuchu wybuch agresji fizycznej mo偶e stanowi膰 zagro偶enie zar贸wno dla chorego, jak i dla jego opiekuna. Chory mo偶e zrobi膰 krzywd臋 sobie lub opiekunowi. Dlatego te偶 opiekun powinien zna膰 sposoby post臋powania w stosunku do bardzo pobudzonego, agresywnego kilka praktycznych wskaz贸wek:- Kiedy chory jest niespokojny, pobudzony, agresywny nie nale偶y zaskakiwa膰 go gwa艂townym pojawieniem si臋 przy nim. Trzeba podej艣膰 do niego powoli, przodem, utrzymuj膮c z nim sta艂y kontakt Opiekun powinien sta膰 przodem do chorego, nie odwraca膰 si臋 Chory musi mie膰 zostawion膮 pewn膮 woln膮 Nie nale偶y unieruchamia膰 chorego, np. podejmuj膮c pr贸b臋 wi膮zania go (je艣li b臋dzie to niezb臋dne, przy tej czynno艣ci musz膮 by膰 przynajmniej dwie osoby, a nie samotny opiekun).- Opiekun musi si臋 upewni膰, (szczeg贸lnie wtedy, kiedy chory rzuca gro藕by), 偶e w zasi臋gu jego r膮k nie ma niebezpiecznych przedmiot贸w, takich jak n贸偶, no偶yczki czy Je艣li zagro偶enie jest realne, opiekun powinien szybko opu艣ci膰 mieszkanie, wezwa膰 pogotowie, prosi膰 o pomoc s膮siad贸w lub uwagiPowtarzaj膮ce si臋 gwa艂towne napady agresji musz膮 by膰 zg艂aszane lekarzowi prowadz膮cemu chorego. Powinien on pom贸c choremu, przepisuj膮c stosowne leki uspokajaj膮ce. W przypadkach wybuchu agresji niezwykle wa偶na jest postawa opiekuna i to zar贸wno postawa jego cia艂a, jak i postawa wobec zagro偶enia i samego chorego. Opiekun powinien, o ile to mo偶liwe, sprawia膰 wra偶enie, 偶e ca艂kowicie panuje nad sytuacj膮. Nie oznacza to, 偶e powinien podnosi膰 g艂os, grozi膰 palcem czy te偶 wykonywa膰 gwa艂towne ruchy w kierunku chorego. Przeciwnie, powinien m贸wi膰 pewnym, spokojnym, zni偶onym g艂osem, ale nie za wa偶na jest postawa i j臋zyk cia艂a opiekuna. Warto pochyli膰 si臋 nad chorym, dotyka膰 go, g艂aska膰, u艣miecha膰 si臋, poca艂owa膰. Zawsze nale偶y pr贸bowa膰 roz艂adowa膰 napi臋cie, odwracaj膮c uwag臋 chorego, kieruj膮c j膮 na szczeg贸lnie przez niego ulubione zaj臋cie, jedzenie, program w telewizji. Kiedy chory zaczyna by膰 niespokojny, zanim rozwinie si臋 u niego pe艂na posta膰 napadu agresji, mo偶na w艂膮czy膰 艂agodn膮, przyciszon膮 muzyk臋, tak膮, jak膮 chory lubi czy te偶 lubi艂 w przesz艂o艣ci, poda膰 jego ulubiony przysmak czy zaproponowa膰 ulubione kt贸ra wiele lat opiekuje si臋 chorym, przewa偶nie wie, co szczeg贸lnie dra偶ni chorego, pobudza go i wyzwala w nim gniew. Takich rzeczy nale偶y bezwzgl臋dnie atak agresji minie, warto zanotowa膰 wa偶ne zdarzenia, kt贸re go wywo艂a艂y. Co by艂o jego bezpo艣redni膮 przyczyn膮, jak przebiega艂a sytuacja, jak opiekun reagowa艂 i jaki by艂 skutek jego interwencji. Takie notatki pomog膮 w przysz艂o艣ci lepiej radzi膰 sobie z kolejnym warto po ust膮pieniu napadu agresji dyskutowa膰 z chorym o jego przebiegu lub te偶 spiera膰 si臋 o swoje racje. Chory mo偶e go nie pami臋ta膰 i uwa偶a膰, 偶e opiekun zmy艣la, a ju偶 z ca艂膮 pewno艣ci膮 inaczej go pami臋ta i ocenia ni偶 opiekun. Pr贸ba dyskutowania mo偶e sprowokowa膰 kolejny opiekunaW radzeniu sobie z zachowaniami agresywnymi u chorego opiekun nie mo偶e zapomina膰 o sobie. Powtarzaj膮ce si臋 napady agresji rujnuj膮 zdrowie opiekuna i obni偶aj膮 jego dobre samopoczucie. Opiekun cz臋sto cierpi z powodu ogromnego 偶alu, 偶e jego bliski, kochany cz艂owiek, kt贸rym opiekuje si臋 przez wiele lat, jest tak okrutny i niewdzi臋czny. Miewa on poczucie winy, kiedy ocenia sytuacj臋 i cz臋sto nies艂usznie obwinia siebie za rozw贸j agresji u chorego. Opiekun odczuwa ca艂膮 gam臋 negatywnych uczu膰, takich jak frustracja, zniech臋cenie, poczucie beznadziejno艣ci, ale te偶 gniew, odraz臋 czy agresj臋, kt贸r膮 niekiedy odpowiada na agresj臋 jednak nie mo偶e usprawiedliwi膰 stosowania przez opiekuna przemocy i agresji wobec chorego. Ten spos贸b za艂atwiania spraw, roz艂adowywania w艂asnych negatywnych emocji jest naganny w stosunkach mi臋dzyludzkich w og贸le, a szczeg贸lnie wobec os贸b s艂abszych i chorych. Pami臋tajmy, aby traktowa膰 innych tak, jak chcieliby艣my, aby nas zachowania chorego na Alzheimera, wieloletnia, cz臋sto samotna opieka nad chorym nierzadko wyczerpuje nawet najwi臋ksze pok艂ady cierpliwo艣ci u opiekuna. M膮dry i do艣wiadczony opiekun wie, 偶e wiedza o chorobie i jej objawach pomaga w radzeniu sobie z opiek膮 nad chorym i z w艂asnymi emocjami i mo偶e ustrzec opiekuna przed u偶yciem tego niegodnego argumentu, jakim jest przemoc. U偶ycie przemocy wobec chorego mo偶e poza wszystkim zrujnowa膰 opiekuna psychicznie. Kiedy bowiem u艣wiadomi sobie, co zrobi艂, odczuwa膰 b臋dzie wyrzuty sumienia, kt贸re pog艂臋bi膮 jego poczucie pora偶ki i wypalenie psychiczne. Poczucie winy ma tendencj臋 do utrwalenia si臋 i opiekun mo偶e je odczuwa膰 jeszcze wiele lat po 艣mierci unikn膮膰 odpowiadania agresj膮 na agresj臋 chorego, aby chroni膰 sw贸j system nerwowy i zdrowie, opiekun nie mo偶e zapomina膰, 偶e:- agresja chorego jest objawem choroby Alzheimera, a nie wyrazem stosunku chorego do opiekuna;- nie mo偶e obwinia膰 si臋 za napady agresji chorego;- nie mo偶e bra膰 sobie do serca tego, co chory m贸wi czy wykrzykuje podczas ataku agresji;- nie mo偶e dopu艣ci膰, aby emocje chorego przenios艂y si臋 na niego;- mo偶e uczy膰 si臋 roz艂adowywa膰 w艂asne emocje w inny ni偶 przemoc i agresja chorego i siebie, opiekun powinien zadba膰 o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne. Niezwykle wa偶ne jest, aby nie izolowa艂 si臋 od innych, wychodzi艂 z domu i spotyka艂 si臋 z lud藕mi, aby nie rezygnowa艂 ze swych zainteresowa艅 i potrafi艂 sprawia膰 przyjemno艣ci samemu sobie. Wszystko to wzmocni go psychicznie i lepiej przygotuje na radzenie sobie z r贸偶nymi trudno艣ciami, jakie niesie opieka nad chorym, w tym tak偶e z agresj膮 Sadowska
Z ogromn膮 przyjemno艣ci膮 informuje, 偶e forum dla Opiekun贸w os贸b chorych na Alzheimera ( i inne rodzaje ot臋pienia ) jest pod adresem: Po wielu perypetiach Opiekunowie os贸b chorych na r贸偶nego rodzaju ot臋pienie (w tym Alzheimer) maj膮 swoje w艂asne miejsce w Internecie. Od dnia r forum nale偶y tylko i wy艂膮cznie do Opiekun贸w. To miejsce pisane przez opiekun贸w i dla opiekun贸w. Poruszane s膮 tu wszystkie tematy dotycz膮ce chor贸b zwi膮zanych z wiekiem. Przez r贸偶ne sytuacje forum by艂o wielokrotnie zamykane ... kilka razy musieli艣my dos艂ownie odbudowywa膰 ca艂膮 baz臋 wiedzy jaka by艂a przez Nas -Opiekun贸w pisana lecz teraz forum jest niezale偶ne i posiada sw贸j w艂asny adres. Wiedza tam zgromadzona to wiedza praktyczna pisana przez Rodziny chorych - rady, podpowiedzi s膮 sprawdzone w praktyce. Polecam to miejsce ka偶demu kto szuka praktycznej wiedzy o chorobach Naszych Senior贸w
Witam serdecznie Wszystkich ! Zaczn臋 od tego, 偶e jestem nowym u偶ytkownikiem . Od 2005 zajmuje si臋 Mam膮 chor膮 na Alzheimera obecnie tzn od le偶y (jeszcze troch臋 wstaje ale to jest ju偶 wyj膮tek. Niestety robi臋 ca艂膮 prace sama przez 24godz. na dob臋 , zacz臋艂am pisa膰 blog w ramach odreagowania no i po to 偶eby innym opiekunom pom贸c w pracy (wiem 偶e ka偶dy przypadek jest inny ale nie ma nigdzie praktycznych podpowiedzi jak sobie radzi膰 w trudnych sytuacjach ).Mn贸stwo czytam na temat Alzheimera Ale w tym wszystkim zapomnia艂am ca艂kowicie o sobie ! Teraz jestem wrakiem cz艂owieka i mam prost膮 drog臋 do pokoju bez klamek! Za jakie艣 3lata Mama zga艣nie i wtedy nie poradz臋 sobie z rzeczywisto艣ci膮 z normalnym 偶yciem . Jak mam sobie pom贸c w warunkach domowych bo obecnie wychodz臋 tylko z psem z oczywistych powod贸w ?! Pozdrawiam Joanna
forum opiekun贸w os贸b chorych na alzheimera