Kliknij tutaj >> 🦑 Ksiądz Z Pana Tadeusza

Gerwazy, po śmierci swego pana, poprzysiągł zemstę Soplicom. 11. Jak sądzisz, dlaczego Gerwazy namawia hrabiego do zmiany zdania? - Gerwazy chce zemsty na Soplicach dlatego wpływa na decyzję Hrabiego. 12. Co postanawia hrabia Horeszko po wysłuchaniu opowieści Gerwazego? - Hrabia postanawia nie oddać zamku Sędziemu i zerwać z nim Ksiądz Robak przynosił wiadomości z Europy oraz starał się przygotować lokalną ludność na przybycie armii napoleońskiej. Jacek pełnił więc rolę emisariusza, czyli tajnego wysłannika politycznego. Ksiądz Robak odegrał ważną rolę podczas najazdu Moskali na Soplicowo. Pojawił się na miejscu z bronią, przyczyniając się do Pomocy 1. Podaj pełen tytuł Pana Tadeusza. 2. Gdzie dzieje się akcja utworu? 3. Wskaż trzy główne wątki w Panu Tadeuszu. 4. Dlaczego Jacek Soplica zabija Stolnika? 5. Kim dla Jacka był Tadeusz? 6. Czyją córką była Zosia? 7. Kim był ksiądz Robak? 8. Do kogo lub do czego skierowana jest inwokacja? 9. Jedną z takich osób jest Jacek Soplica – główny bohater epopei Adama Mickiewicza pt. „Pan Tadeusz”. Postać była porywcza, gwałtowna i wybuchowa. Mężczyzna zakochał się (z wzajemnością) w córce swojego przyjaciela stolnika Horeszki. Jej ojciec jednak nie zgodził się na to małżeństwo i jawnie zadrwił z uczuć Jacka. Gra z zaangażowaniem, emocjonalnie, słuchacze są poruszeni i żywo przeżywają wydarzenia, z którymi kojarzy im się muzyka. Wieczorem Podkomorzy, w pierwszej parze z Zosią, polonezem zaczynają tańce. Mickiewicz zakończył Pana Tadeusza słowami: I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem, pengertian hormat dan patuh kepada orang tua dan guru. 1) Co zapowiadało gościnę w Soplicowie? a) położenie na pagórku b) porządek c) otwarta brama 2) Skąd powrócił Tadeusz? a) z Warszawy b) z Wilna c) z Krakowa 3) Kto go pierwszy przywitał? a) Gerwazy b) Sędzia c) Wojski 4) Na czyją cześć nosił imię syn Jacka Soplicy? a) Tadeusza Rejtana b) Tadeusza Kościuszki c) Tadeusza Korsaka 5) Jaką melodię wygrywał zegar kurantowy? a) Mazurek Dąbrowskiego b) Rotę c) Boże, coś Polskę 6) Kto zarządził, że wieczerza odbędzie się w zamku? a) Protazy b) Wojski c) Sędzia 7) Jaką naukę wygłosił Sędzia? a) o szlachectwie b) o patriotyzmie c) o grzeczności 8) Kto pojawił się na uczcie spóźniony? a) Telimena b) Zosia c) Hrabia 9) Ile Tadeusz miał lat? a) 16 b) 18 c) 20 10) Gdzie obudził się Tadeusz a) w stodole b) na strychu c) w pokoju obok swojego dawnego pokoju 11) Na co zamierzano zapolować w księdze II? a) na niedźwiedzia b) na tura c) na zająca 12) Szabla Gerwazego to: a) Rozeczka b) Szczerbiec c) Scyzoryk 13) Kto przyglądał się Zosi w księdze II? a) Hrabia b) Tadeusz c) Gerwazy 14) Woźny w Soplicowie to: a) Wojski b) Protazy c) Assesor 15) Córka Stolnika Horeszki miała na imię: a) Anna b) Ewa c) Zofia 16) Kto przegonił Hrabiego, gdy ten podglądał Zosię? a) Sędzia b) Telimena c) Ksiądz Robak 17) Co było nietypową pasją Wojskiego? a) polowanie na muchy b) polowanie na zające c) polowanie na lisy 18) Jak nazywało się miejsce odosobnienia Telimeny? a) lasek boloński b) pola elizejskie c) świątynia dumania 19) Co sygnalizuje obiad w Soplicowie? a) kurant b) dzwon c) zawołanie Wojskiego 20) Co przerwało obiad? a) wiadomość o Napoleonie b) przybycie Płuta i Rykowa c) wiadomość o niedźwiedziu 21) Kto według legendy wybudował Wilno? a) Witold b) Giedymin c) Kiejstut 22) Kto obudził Tadeusza na polowanie? a) Wojski b) Zosia c) ksiądz Robak 23) Kto zarządzał karczmą? a) Gerwazy b) Rejent c) Jankiel 24) Czym częstował ksiądz Robak w karczmie? a) piwem b) winem c) tabaką 25) Do czego namawiał ksiądz Robak w karczmie? a) powstania na Litwie b) ucieczki do wojsk Napoleona c) posprzątanie okolicy 26) Kto pierwszy wykrył niedźwiedzia? a) Protazy b) Wojski c) Rejent 27) Kto uratował życie Hrabiemu podczas polowania? a) Ksiądz Robak b) Gerwazy c) Taduesz 28) Co zakończyło polowanie? a) okrzyk b) koncert Wojskiego na rogu c) opowieść o Domejce i Dowejce 29) Do czyjej celności porównał strzał księdza Robaka Gerwazy? a) Stolnika Horeszki b) Podkomorzego c) Jacka Soplicy 30) Co jedzono po polowaniu? a) bigos b) gulasz c) kotlety z dziczyzny 31) Za kogo chciała wydać za mąż Telimena Zosię? a) Hrabiego b) Tadeusza c) syna Podkomorzego 32) Z czego słynął zaścianek w Dobrzynie? a) bogactwa i pracowitości b) bitewności i odwagi c) męstwa szlachty i urody szlachcianek 33) Co hodował stary Maciej? a) konie b) króliki c) kury 34) Jak nazywała się szabla Macieja? a) Rózeczka b) Brzytewka c) Konewka 35) Dlaczego Macieja nazywano kurkiem na kościele? a) był najstarszy b) był dla nich autorytetem c) często zmieniał poglądy polityczne 36) Jakie imiona nadawano kobietom w Dobrzynie? a) Zocha lub Jagna b) Kachna lub Maryna c) Kachna lub Zocha 37) Jakie imiona nadawano mężczyznom w Dobrzynie? a) Maciej lub Bartłomiej b) Maciej lub Stach c) Maciej lub Jakuba 38) Ile lat miał Maciej Dobrzyński? a) 68 b) 72 c) 76 39) Dlaczego Bartka nazywano Prusakiem? a) był z pochodzenia Prusakiem b) jeździł często do Prus c) nienawidził Prusaków 40) Do jakiego zakonu należał Ksiądz Robak? a) bernardynów b) augustianów c) dominikanów 41) Jakim zawołaniem kończy się księga VII? a) Bóg jest z Napoleonem! Napoleon z Nami! b) Hejże na Soplicę c) Zwycięstwo 42) Co według Wojskiego zapowiadało pojawienie się komety? a) niebezpieczeństwo b) wielki szczęście c) kłótnię lub wojnę 43) O jakim księciu opowiadał historię Wojski a) Domejko b) Denassów c) Dowejko 44) Jak nazywał się kapitan rosyjski, który często gościł w Soplicowie? a) Rykow b) Płut c) Płutowicz 45) Ile Sędzia miałby zapłacić od każdej osoby Płutowi? a) po 1000 rubli b) po 500 rubli c) po 100 rubli 46) Co to była "żółta księga" a) księga udowadniająca szlachectwo b) spis uciekinierów do Napoleona c) księga ustaw wojennych 47) Kto nagle przybył do Soplicowa? a) Gerwazy b) Ksiądz Robak c) Hrabia 48) Kto towarzyszył Robakowi? a) Jankiel b) Gerwazy c) stary Maciej i Bartek Prusak 49) Kto pozbył się majora Płuta? a) Wojski b) Gerwazy c) Protazy 50) Co przyczyniło się do zwycięstwa Polaków? a) strzał armatni b) zawalenie sernicy c) pożar stodoły 51) Jaki tytuł nosiła książką kucharska Wojskiego? a) " Kucharz doskonały" b) " Staropolskie jadło" c) " Kuchnia polska" 52) Kto ogłosił rehabilitację Jacka Soplicy? a) ksiądz podczas mszy b) Podkomorzy c) gen. Dąbrowski 53) Jakie odznaczenie otrzymał po śmierci Ksiądz Robak? a) krzyż Wirtuti Militari b) krzyż Walecznych c) krzyż Legii Honorowej 54) Chart Asesora to: a) Kusy b) Sokół c) Szarak 55) Z kim zaręczył się Asesor? a) z Telimeną b) z Teklą Hreczeszanką c) z córką Podkomorzego Ranking Ta tablica wyników jest obecnie prywatna. Kliknij przycisk Udostępnij, aby ją upublicznić. Ta tablica wyników została wyłączona przez właściciela zasobu. Ta tablica wyników została wyłączona, ponieważ Twoje opcje różnią się od opcji właściciela zasobu. Wymagane logowanie Opcje Zmień szablon Materiały interaktywne Więcej formatów pojawi się w czasie gry w ćwiczenie. TYTUŁ: Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem ZNACZENIE TYTUŁU: PAN TADEUSZ — dlaczego, choć głównym bohaterem utworu jest Ksiądz Robak? Pan Tadeusz jest przedstawicielem młodego pokolenia Polaków, które ma odbudować ojczyznę. OSTATNI — bardzo ważny dla całego utworu mechanizm nostalgii za utracona rzeczywistością (tęsknota za ojczyzną). ZAJAZD — to obyczaj szlachecki (na wymarciu), który polega na zbrojnym najechaniu na szlachcica, który ociąga się z wypełnieniem wyroku sądowego. NA LITWIE — inspiracją do stworzenia Soplicowa był Nowogródek, w którym urodził się poeta; wówczas należał on terytorialnie do Litwy, dziś do Białorusi; jednak! Litwy nie było wówczas na mapie, tak jak i Polski ‑w latach akcji „Pana Tadeusza” było to wówczas Księstwo Warszawskie. To jednak nadal nie wyjaśnia sprawy, bo ziemie litewskie nie należały do obszaru administracyjnego Księstwa Warszawskiego. W 1812 roku Napoleon wypowiedział wojnę carowi Rosji (wojna I Cesarstwa Francuskiego i jego sojuszników z Imperium Rosyjskim) i w obrębie ziem odzyskanych znalazła się gubernia grodzieńska, w której był Nowogródek. Mam nadzieję, że wszystko jasne. 🙂 HISTORIA — narracja z następstwem wydarzeń, jest to epika; gatunek nawiązuje do gawęd szlacheckich. SZLACHECKA — bohaterem zbiorowym jest szlachta. WE DWUNASTU — jedna z cech eposu, liczba ksiąg musi być podzielna przez sześć. KSIĘGACH — pieśni lub księgi, w eposie są niczym rozdziały. WIERSZEM — cechą eposu jest rygorystyczna organizacja tekstu, forma jest liryczna, pisany heksametrem, tutaj trzynastozgłoskowcem. GENEZA (tzn. przyczyna powstania): Mickiewicz w epilogu mówi też, jakie ma nadzieje, co się stanie z tym jego tekstem, on po prostu by chciał, aby każda wieśniaczka przy pracy śpiewała jego piosenki. To literatura popularna, więc życzy sobie, by każdy znał ten tekst. Mickiewicz chciał pokazać ludziom na emigracji (w Paryżu), którzy ciągle się kłócili, że powinni wspólnie walczyć o niepodległość i powrót do ojczyzny. W epilogu POETA wyjaśnia genezę, czyli przyczyny powstania „Pana Tadeusza” i mówi, siedząc na paryskim bruku (był w Paryżu na emigracji) i obserwował kłótnie wszystkich, którzy tak naprawdę mają jeden cel — walkę o niepodległość. Przecież można ich pojednać! Każdy emigrant tęskni za ojczyzną. NARRATOR wspomina zatem KRAJ LAT DZIECINNYCH — tu działa nostalgia (to specjalny rodzaj tęsknoty, w której upiększa się wspomnienia, pamięta tylko to, co dobre). Bo w jego ojczyźnie wioska cała płakała, dlatego, że komuś umarł pies — a tutaj krócej płaczą nawet po bohaterze. Marzy mu się zatem takie wspomnienie tego domu na wsi, w którym każdy o siebie dba, każdy się zna. Wielką przyjemnością jest takie epikurejskie spędzenie razem czasu w ogrodzie, siedzenie z przyjacielem pod drzewem, wspólne czytanie książek. W filozofii epikurejskiej mówiono, że trzeba chwytać dzień: carpe diem — chwytać chwilę, czyli usiąść pod drzewem, niczym się nie martwić. Podobną myśl znasz z fraszki Kochanowskiego „Na lipę”: „Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!”. PIERWSZE WYDANIE: W 1830 r. było powstanie listopadowe, z tym wydarzeniem zaczął się też okres Wielkiej Emigracji. Zgodnie z planem Józefa Bema większość emigrantów (tych, których było na to stać) osiedliło się we Francji. Od razu powstał Komitet Tymczasowej Emigracji Polskiej, jednak był on zaraz atakowany przez Klub Patriotyczny za postawę apolityczną; pojawił się rozłam na demokratyczną lewicę (Lelewelistów, Towarzystwo Demokratyczne Polskie, Gromady Ludu Polskiego) oraz konserwatywną prawicę (Hôtel Lambert). Nieustannie dyskutowano o przyczynach upadku powstania, kształcie przyszłej Polski i o pomysłach na odzyskanie niepodległości. W takiej atmosferze w 1834 r. Mickiewicz wydaje w Paryżu „Pana Tadeusza”. CZAS AKCJI: 1811 rok 1 dzień: księga I przyjazd Tadeusza, wieczerza w zamku 2 dzień: księgi II i III opowieść Gerwazego o zamku, polowanie na zająca, grzybobranie 3 dzień: księgi IV i V polowanie na niedźwiedzia, wieczerza, kłótnia 4 dzień: księgi VI, VII, VIII narada w zaścianku i zajazd na Soplicowo 5 dzień: księgi IX i X sceny batalistyczne – bitwa z Moskalami, śmierć Jacka, ucieczka młodzieży do Księstwa Warszawskiego 1812 rok to tylko dwa dni: 1 dzień: księga XI przygotowanie do uczty z okazji przybycia generałów, którzy zatrzymali się w Soplicowie oraz z okazji zaręczyn trzech par: Tadeusza i Zosi, Telimeny i Rejenta, Asesora i Tekli Hreczeszanki (córki Wojskiego) 2 dzień: księgi XI i XII wielka uczta staropolska, happy end LICZNE RETROSPEKCJE (wspomnienia): – lata przed Konstytucją 3 maja, przed rokiem 1791 to czasy młodości Jacka Soplicy i jego miłości z Ewą Horeszkówną – konfederacja targowicka, upadek Rzeczpospolitej szlacheckiej – lata 1796 r. czyli powstawania Legionów Polskich i ich walka u boku Napoleona – działalność Robaka na Litwie to lata 1807 – 1812 MIEJSCA AKCJI: Soplicowo — dworek szlachecki (ważny jest arkadyjski opis domu: skromny, ale wygląda na zadbanego, drewniany, na kamiennym fundamencie, na wzgórzu, bielone ściany, chronią go topole przed wiatrem). Renesansowy ideał dworku — ostoi tradycji. Dobrzyń — zaścianek (księgi V i VI), osada szlachecka — niewielkie rodzinne własności, wszyscy są ze sobą spokrewnieni. Zamek Horeszków/Sopliców – (przedmiot sporu) w obszernej zamkowej sieni urządzano biesiady, ściany były kamienne, wisiało na nich wiele myśliwskich trofeów. Mickiewicz, tworząc te miejsca, inspirował się Nowogródkiem, w którym się urodził. GATUNEK: epos/epopejazaczerpnięty z antyku, na wzór wielkich eposów: “Iliady”, “Eneidy” CECHY EPOSU:poemat heroiczny, czyli o bohaterachpatos (podniosły styl).muszą być sceny batalistyczne (bitwa).ważne wydarzenia dla danej społeczności — w „Panu Tadeuszu” obserwujemy odejście szlachty staropolskiej i wprowadzenie nowych zwyczajów, ponieważ „Pan Tadeusz” kończy się uwłaszczeniem chłopów (uprawiane przez nich ziemie, które należały do szlachty, przechodzą w ich ręce; zniesiono też obciążenia feudalne), czyli nadchodzą nowe czasy bez zbiorowy, czyli szlachta;retardacje — mistrzostwo opisów, które spowalniają bieg epitety stałeantropomorfizacja i personifikacja przyrody STRUKTURA:epos dzieli się przez sześć, w „Panu Tadeuszu” mamy dwanaście heksametr daktyliczny — w „Panu Tadeuszu” jest to trzynastozgłoskowiec (13 sylab w wersie): „Litwo ojczyzno moja, ty jesteś, jak zdrowie; ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię stracił”.Wyjątek: niecały „Pan Tadeusz” został napisany trzynastozgłoskowcem: w momencie spowiedzi Jacka Soplicy, który umiera postrzelony w płuca — jest siedem sylab w wersie, czasami mniej, wielokropki (gdy się umiera to trudno mówić trzynastozgłoskowcem), a w epilogu jest jedenaście sylab w homeryckie — rozbudowane porównania na minimum pięć wersów, które odnoszą się do — rozbudowana apostrofa, czyli zwrot do adresata. W inwokacji adresatem jest Bóg, ojczyzna albo obiektywny i trzecioosobowyWyjątek: w „Panu Tadeuszu” występuje też narrator pierwszoosobowy, uczestnik wydarzeń: „I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem, A com widział i słyszał, w księgi umieściłem” JACEK SOPLICA JAKO BOHATER ROMANTYCZNY: zmiana imienia — przejście, nowy cel w życiu (Jacek Soplica, skory do bójek, brak mu było pokory, uważał, że wiele mu się należało), Ks. Robak (pokorny, POKUTA, działał na rzecz ojczyzny, poświęcał się dla innych) -> Gustaw/Konrad albo Konrad Wallenrod/Walter bajroniczny: miał wyrzuty sumienia (Giaur zabił Hassana), więc sam wyznaczył sobie pokutę (zakon).nieszczęśliwa miłość, niespełniona — nie mogło im się udać, ona była arystokratką a on szlachcicem, z góry skazani na klęskę ze względu na hierarchię — mówił sędziemu, ze trzeba się pozbyć obcych i powtarzał to w karczmie, namawiał ludzi to powstania przeciwko stacjonującym w okolicy Moskalom; przyjechał tutaj z rozkazami i wytycznymi, jak wszcząć czyni niż myśli (zabicie Horeszki).patriota samotnik, indywidualista ma wpływ na ludzi — rządzi „kreskami” na sejmikach (czyli namawiał szlachtę i gołotę do tego, na kogo ma głosować).rozdarty wewnętrznie (piętno zdrajcy i próba rehabilitacji) JACEK SOPLICA JAKO BOHATER TRAGICZNY: fatum? koncepcja losu — człowiek kontra świat, np. nie ma on wpływu na to, że jest szlachcicem, a nie arystokrata, wtedy mógłby być z równorzędnych racji — nie jest zdrajcą, a jednak jest (patriota, a zabił arystokratę). hamartia — wina tragiczna — bez względu na to, jak postąpi — i tak poniesie klęskę -> nieszczęśliwa miłość, odrzucenie, pycha — to doprowadza go do tragedii (czytelnicy żądają krwi!)zbłądzenie tragiczne — nie był świadomy (myślący rozsądnie) swojego czynu, zrobił to w amoku walki i pełen złości na Horeszkę — impuls! — pycha, zgubna duma (bo uważał, że zasłużył na inne traktowanie, że mu się należało). HIERARCHIA SPOŁECZNA: ARYSTOKRACJA — czyli najlepszy + rządzący, w Polsce zwana magnaterią. Chociaż mówiono: „szlachcic na zagrodzie był równy wojewodzie”, to trzeba to rozumieć nie jako równość szlachecką, lecz jej przeciwieństwo. Jeżeli szlachcic zdobył majątek, mógł być magnatem, jeśli go stracił — spadał w hierarchii społecznej. W „Panu Tadeusz” do tej klasy należą: Stolnik Horeszko, Hrabia, Zosia*. SZLACHTA — czyli ród/rodowy, nie tak dobrze sytuowana, jak magnateria. To bardzo złożona grupa, część stanowią dawniejsi arystokraci, którzy stracili dobra; inni są potomkami rodów rycerskich. W „Panu Tadeuszu” występują poniższe grupy: – ZIEMIAŃSKA: Podkomorzy, Sędzia Soplica, Jacek Soplica**, Tadeusz Soplica – ZAŚCIANKOWA: Maciej Dobrzyński i jego rodzina GOŁOTA SZLACHECKA — uboga grupa społeczna, która ma szlachecki rodowód, ale nie posiada ziemi. Ma złą sławę, mówi się, że bieda sprawiła, że byli bardzo przekupni i podlizywali się magnaterii, dlatego na Sejmie Czteroletnim odebrano im prawa głosu, byli chętni do bitki, niewykształceni, nadużywali alkoholu (jak wszystkie powyższe stany), nie mogli piastować urzędów. Pogardliwie nazywano ich „hołotą”. W „Panu Tadeuszu” do tej warstwy należeli: Gerwazy Rębajło i Protazy Brzechalski. SZLACHTA ZALETY:istotny głos w społeczeństwie, patrioci, świetnie władają bronią, kultywują tradycję, gościnni; WADY:nieustanne biesiadują, kierują się dewizą: „zastaw się, a postaw się”, czyli żyją na pokaz; cechuje ją warcholstwo (tworzą intrygi), pieniactwo (nieustannie wytaczają sprawy sądowe), ignorancja, chcą mieć władzę (za wszelką cenę), skorzy do bijatyk; ZWYCZAJE SZLACHECKIE:polowanie (kobiety na króliki, mężczyźni na niedźwiedzie)parzenie kawy w serwisie porcelanowym z motywami z historii Polskibiesiadowaniekolejność spacerowaniakolejność jedzeniaczernina — czarna polewkazajazdtaniec! polonezwitanie otwarta — każdy może przyjechać = myśliwskie — charty: Kusy i Sokółdzwonek na kolację i obiadutrzymują liczną się przed grzeczności, noszenie się po polskudania: przepisy są ze starej księgi kucharskiej. MOTYW KŁÓTNI: O zamek: Zamek należał do Horeszków (Stolnik, Ewa, Hrabia), ale teraz jest w rękach Sopliców. Dlaczego? Podczas konfederacji targowickiej ci, którzy współpracowali z carem, dostawali ziemię tych, którzy byli patriotami, a patriotów wysyłano na śmierć na Syberii. Przez to, że Jacek strzelił do Stolnika z broni Moskala, wszyscy uznali, że jest po stronie Moskali. Dlatego też Soplicowie dostali zamek. Nie powinni go przyjmować, to niepatriotyczne! A przecież uważają się za patriotów. Przyjeżdża Hrabia, by odzyskać zamek, który należał do jego rodziny od 400 lat. Spór ten musi rozwikłać Podkomorzy, bo sąsiedzi nie potrafią się dogadać. Zirytowany Hrabia wraz z Gerwazym i Maćkiem z Dobrzynia robi ZAJAZD na Soplicowo. To taki zwyczaj, że po prostu najechali, związali mieszkańców i wynosili, wypijali, wyjadali — co chcieli. O psy: Asesor kłóci się z Rejentem o to, który pies jest szybszy: Kusy czy Sokół; nieustannie się przez to bili, niszczyli biesiady; Wojski rozwiązał konflikt, gdy na dworze pojawił się kot; psy rwały się do ataku, popędziły, a Wojski udał, że widział jak pięknie oba, jednocześnie dopadły zająca i zaczął gratulować właścicielom rozwiązania konfliktu. Asesor i Rejent zostali porównani do Domejki i Dowejki, podczas polowania strzelili w stronę niedźwiedzia (każdy z innego miejsca) i zabili go. To kolejny konflikt oraz pytanie: kto zabił? Kazano im zdjąć skórę z niedźwiedzia, stanąć naprzeciwko siebie i strzelić — szybko uznali, że to idiotyzm, i doszło do zgody. Jaki miał cel Mickiewicz, pokazując ten konflikt? Stronnictwa polityczne na emigracji, zamiast działać wspólnie na rzecz odzyskania niepodległości — były skonfliktowane. Poeta chciał pokazać naturę tych kłótni. MOTYW AUTORYTETÓW: obrazy zawieszone na ścianie, które widzi Tadeusz natychmiast po wejściu do domu, wśród nich widnieje Tadeusz Kościuszko, Tadeusz Rejtan, Tadeusz Korsak i Jakub Jasiński na szańcach Pragi (ten obraz nigdy nie istniał).imię młodego bohatera — Tadeusza na cześć Tadeusza Kościuszkizegar z kukułką grający „Mazurka Dąbrowskiego” znanego w czasie wydawania „Pana Tadeusza” – wtedy ma już status kultowej pieśni, ale w czasie akcji nie był to znany utwór, na dodatek nieprawdą jest, że Tadeusz mógł znać tę melodię z dawnych KSIĘDZA ROBAKA jest najważniejsza, wciągał z niej sam Dąbrowski! ma ona wizerunek Napoleona i jego armii, a tabaka pochodzi z Częstochowy znajdującej się już w granicach Księstwa Warszawskiego, które może stać się zalążkiem rodzącej się — jako nauczycielka, autorytetPodkomorzy jest dla Sędziego jak ojciec, to sprawiedliwy mędrzec, szlachcic, który ceni tradycję. MOTYW HISTORII: PRZESZŁOŚĆ: epoka staropolska, upadek Rzeczpospolitej TERAŹNIEJSZOŚĆ: 1811 – 1812, działalność księdza Robaka, nadzieje na odzyskanie niepodległości związane z wojnami napoleońskimi PRZYSZŁOŚĆ: pragnienia pojednania - portrety nawiązują do lat insurekcji kościuszkowskiej – tabakiera Robaka, z której wciągał Dąbrowski oraz zegar kurantowy, który wybija melodię “Mazurka Dąbrowskiego” odwołanie do powstania Legionów Polskich we Włoszech – Maciej Dobrzyński mówi o konfederacji barskiej, Konstytucji 3 maja, czasach rządów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przypomina powstanie Jasińskiego na Litwie – konfederacja targowicka – Wojski opowiada o komecie z czasów Jana III Sobieskiego i wojny z Turkami – serwis przedstawiał ważne sceny z historii Polski – Jankiel gra na cymbałach koncert podczas którego wybrzmiewają echa wydarzeń historycznych: Konstytucji 3 maja, targowicy, powstania Legionów Polskich, rzezi Pragi, tułaczki polskich żołnierzy TEMATY WYPRACOWAŃ: - idealizacja ojczyzny, sakralizacja, ten kraj z dziecięcych wspomnień jest niczym święte miejsce; dworek kreowany jako centrum polszczyzny – arkadyjski, chędogo (bogato) - kult tradycji – liczne obyczaje, najczęściej występującym w utworze przymiotnikiem jest “ostatni” – to ma podkreślać odchodzenie w przeszłość sarmackiej Polski wraz z jej obyczajowością, to tworzy nastrój nostalgii, ale też nadziei na nowe pokolenie i lepsze czasy – Tadeusz i Zosia w dniu zaręczyn dokonują aktu UWŁASZCZENIA CHŁOPÓW (nadanie im na własność ziemi, na której pracują i zniesienie niewolnictwa tzn. darmowego pracowania na rzecz pana – pańszczyzny; krytyka mody francuskiej “fircyków” i “kawalerów modnych”, Dobrzyński wyśmiewa Rejenta, który na prośbę Telimeny zakłada frak (sic!) zamiast kontusza; Telimena też wg mieszkańców Soplicowa niegrzecznie się ubiera, bo ma zbyt wiele ozdób, zupełnie inaczej niż kobiety ubrane po szlachecku - rola ucztowania – to nie tylko zwyczaj szlachecki, pełno tu opisów dań, to czas symboliczny np. zjedzenie deseru Wojskiego jest jak zjedzenie ojczyzny, to akt teofagii – spożywanie bóstwa (jak Eucharystia) - motywy muzyczne – to trzy wielkie koncerty: Wojskiego na rogu, – podobno to pieśń o nierozerwalnym związku człowieka z naturą właśnie przez to, że opowiada o polowaniach; przedwieczorny – to opowieść niczym “Pieśń nad Pieśniami”, zespolenie Nieba i Ziemi, natura przemawia do człowieka, a on w nią wkracza i staje się jej częścią; koncert Jankiela, ważny jest też “Mazurek Dąbrowskiego” – liczne rozpoznawalne melodie jak np. “Polonez Trzeciego Maja”, “Idzie żołnierz borem, lasem”, “Mazurek Dąbrowskiego” oraz melodie, które ilustrują czasy targowicy, rzezi warszawskiej Pragi podczas insurekcji kościuszkowskiej z 1794 r. - bohater, który przechodzi przemianę, romantyczny, tragiczny i bajroniczny – Jacek Soplica - współzależność losów ludzkich i przyrody, która jest wielką siłą opiekuńczą; Mickiewicz jako kolorysta - do wizji Soplicowa odwołuje się Stefan Żeromski w “Przedwiośniu”, gdy tworzy Nawłoć oraz Witold Gombrowicz w “Ferdydurke”, gdy ukazuje dworek Hurleckich. PYTANIA DO TEKSTU: - Czy miłością do ojczyzny można usprawiedliwić niemoralne zachowanie? - Do czego może prowadzić pycha? - Czy bohater romantyczny odzwierciedla niepokoje epoki? - Jakie refleksje o polskich wadach narodowych ukazują twórcy w swoich dziełach? - Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne – co przede wszystkim decyduje o ludzkim losie? - Czy człowieka kształtuje dom rodzinny? Jaki jest wpływ domu rodzinnego na charakter człowieka? - Czy warto być wiernym, jeśli wiąże się to z cierpieniem? - Jakie emocje przeżywa człowiek, który pragnie dokonać zemsty? - Czy namiętności zawsze prowadzą do tragedii? - Jak twórcy oceniają uleganie modzie? - Lepiej kultywować dawne obyczaje czy podążać za modą? - Jaką rolę w życiu człowieka mogą odgrywać autorytety? - Czy tradycja rycerska jest nadal obecna w literaturze? - Jakie refleksje nad narodem pokazują twórcy w swoich dziełach? - Czy motyw zbrodni i kary może być nadal nauką dla czytelnika? - Jak ukazywano w literaturze XIX wieku kulturę żydowską? Gry: “Pan Tadeusz” to utwór Adama Mickiewicza. Dzieło powstało ku pokrzepieniu serc. Autor kierował się tęsknotą za Ojczyzną, emigracją i trudną sytuacją w państwie. Zamieszczony fragment przedstawia nam scenę w karczmie Jankiela. Zebrali się tam przedstawiciele szlachty i ks. Robak. Tego typu zebrania odbywały się w niedzielę po mszy i były elementem zwyczaju. Podczas takich spotkań mężczyźni zażywali tabaki, pili trunki i rozmawiali o sytuacji w kraju. Ks. Robak częstuje zebranych tabaką z częstochowskiej artykuł aby odblokować treść“Pan Tadeusz” to utwór Adama Mickiewicza. Dzieło powstało ku pokrzepieniu serc. Autor kierował się tęsknotą za Ojczyzną, emigracją i trudną sytuacją w państwie. Zamieszczony fragment przedstawia nam scenę w karczmie Jankiela. Zebrali się tam przedstawiciele szlachty i ks. Robak. Tego typu zebrania odbywały się w niedzielę po mszy i były elementem zwyczaju. Podczas takich spotkań mężczyźni zażywali tabaki, pili trunki i rozmawiali o sytuacji w kraju. Ks. Robak częstuje zebranych tabaką z częstochowskiej tabakiery. Po poczęstunku mężczyźni kichali, co oznaczało wzajemny szacunek. Podczas swoich wypowiedzi Bernardyn wspomina postać Napoleona. Podkreśla jego religijność, czy zasługi dla Rzeczypospolitej. Ksiądz Robak mówi także o Dąbrowskim. Zaznacza, że odebrał Gdańsk Niemcon, w ten sposób zakonnik budzi nadzieję u szlachty. Zachęca także do przyłączania się do wojsk napoleońskich. Szlachta to bohater zbiorowy “Pana Tadeusza”. Ukazani są jako grupa niejednolita, wyraźnie podkeślony jest indywidualizm postaci. Mickiewicz przedstawia zalety i wady szlachty. To ludzie odznaczający się patriotyzmem, przywiązani do obyczajów, tradycji, ceniący pochodzenie i religijni. Posiadali także cechy negatywne takie jak awanturnictwo, pijaństwo, łatwo ulegali manipulacjom, czego przykładem jest wykorzystanie ich naiwności przez Gerwazego podczas najazdu na Soplicowo. Mickiewicz podkreśla zalety szlachty, wady traktuje humorystycznie, “z przymrużeniem oka”. Ogromny wpływ na bohatera zbiorowego ma ksiądz Robak. W karczmie namawia do wstąpienia do wojsk Napoleona. Przygotowuje również powstanie na Litwie. Początkowo poznajemy tego bohatera jako Jacka Soplicę, który jest awanturnikiem, człowiekiem zapalczywym, co doprowadza do zabójstwa Stolnika. By odpokutować swoje winy - wstępuje do zakony i przyjmuje nazwisko ksiądz Robak. Zmienia się wówczas jego charakter. Staje się cichym, skromnym mnichem. Pojawia się w Soplicowie, nie rozpoznany przez nikogo, bierze czynny udział w życiu szlachty, ma u nich wielki posłuch. Scena “Pana Tadeusza” ukazuje wady i zalety szlachty. Podkreśla podatność tej grupy społecznej na manipulacje, co sprytnie wykorzystuje Gerwazy. Jednocześnie fragment ujawnia patriotyzm szlachty, gotowość do walki oraz umiejętność zjednoczenia się w imię wspólnego dobra.

ksiądz z pana tadeusza